Gastroenterologija

Stanja i bolesti koje dijagnostikuje i leči gastroenterolog

Na ekspertskom pregledu kod gastroenterologa, čak i bez korišćenja ultrazvučnog snimanja, može se otkriti niz gastrointestinalnih stanja zahvaljujući kombinaciji detaljne medicinske anamneze, fizičkog pregleda i različitih neinvazivnih ili minimalno invazivnih testova. Evo šta se tipično može otkriti:

• Gastroezofagealna refluksna bolest (GERB) – pomoću simptoma kao što su gorušica, refluks kiseline i bol u grudima, što može da ukaže i na izmenjeno stanje jednjaka koje se naziva Baretov jednjak pri kom se normalno ćelijsko tkivo koje oblaže jednjak promeni tako da počinje da liči na tkivo koje obično oblaže creva.
• Peptički ulkusi – otkrivanje tipičnih simptoma kao što su bol u stomaku koji se pogoršava ili poboljšava s hranom može ukazivati na čir na želucu ili čir na dvanaestopalačnom crevu.
• Infekcije – simptomi poput dijareje, mučnine, povraćanja i bolova u stomaku mogu ukazivati na infektivni gastroenteritis ili specifične infekcije kao što je bakterijom Helicobacter pylori.
• Upalne bolesti creva – simptomi kao što su hronična dijareja, bol u stomaku, umor i neobjašnjivi gubitak težine mogu sugerisati stanja poput Hronove bolesti ili ulceroznog kolitisa.
• Sindrom iritabilnog creva (IBS) – otkrivanje simptoma kao što su bol u stomaku, nadutost, promene u ritmu creva (dijareja, zatvor ili oboje), koji se poboljšavaju defekacijom.
• Hemoroidi – na osnovu simptoma kao što su analni svrab, bol, osetljivost ili krvarenje tokom ili nakon stolice i vizuelnog pregleda analne regije lekar može otkriti spoljašnje hemoroide, pomoću manuelnog pregleda može napipati abnormalnosti i u rektumu, a detaljnijim pregledom pomoću anoskopa dobiće jasan pogled na unutrašnju oblast anusa i donjeg rektuma, što je korisno za potvrdu unutrašnjih hemoroida, koji često mogu davati slične simptome kao i ozbiljnija stanja kao što su polipi ili rak debelog creva.
• Divertikulitis – na osnovu kombinacije simptoma kao što su nagli bol u donjem delu stomaka, posebno na levoj strani, koji može biti vrlo jak i obično se pogoršava pritiskom, zatim groznica, mučnina, povraćanje, promene u pražnjenju creva i osetljivost u stomaku, može se posumjati na divertikulitis ili džep koji se napravio na debelom crevu i koji je pod upalnim procesom.
• Funkcionalne bolesti – kao što su funkcionalna dispepsija ili otežano varenje koje uzrokuje bol i nelagodnost u gornjem delu stomaka bez jasne organske osnove.
• Celiakija – može se posumnjati na osnovu simptoma kao što su dijareja, nadutost i umor, posebno ako postoji reakcija na gluten u ishrani.
• Nutricionistički deficit – otkrivanje simptoma koji ukazuju na nedostatak hranljivih materija može ukazivati na različite gastrointestionalne probleme koji ometaju apsorpciju.
• Anemija – otkrivanje putem kliničkih znakova i simptoma, kao i jednostavnih laboratorijskih testova koji pokazuju nizak nivo hemoglobina, što može biti posledica skrivenog gastrointestinalnog krvarenja.

Ultrazvučno snimanje abdomena korisna je dijagnostička metoda koja se često koristi u gastroenterologiji za otkrivanje i procenu različitih stanja i bolesti digestivnog sistema i okolnih organa. Evo nekih stanja koja se mogu otkriti uz pomoć ultrazvuka:

• Bolesti jetre – ultrazvuk može otkriti cirozu, masnu jetru, hepatitis, kao i druge abnormalnosti kao što su tumori ili ciste jetre.
• Bolesti žučne kese – stanja poput žučnih kamenaca, polipa žučne kese ili upale žučne kese često se dijagnostikuju ultrazvukom.
• Bolesti pankreasa – ultrazvuk može identifikovati promene u pankreasu kao što su pankreatitis, ciste i tumori pankreasa.
• Bolesti bubrega – ultrazvuk je koristan za otkrivanje bubrežnih kamenaca, cista i drugih oboljenja bubrega.
• Splenomegalija – povećana slezina može biti vidljiva na ultrazvuku i može ukazivati na različite osnovne bolesti kao što su infekcije, anemije ili maligniteti.
• Aneurizme abdominalne aorte – ultrazvuk može pomoći u otkrivanju aneurizmi aorte u abdomenu, što je važno za prevenciju potencijalno opasnih stanja.
• Upalne bolesti creva – iako se za detaljniju evaluaciju često koriste druge metode poput CT skeniranja ili MR, ultrazvuk može pomoći u identifikaciji nekih aspekata upalnih bolesti creva, kao što su Hronova bolest ili ulcerozni kolitis.
• Ascites – prisustvo slobodne tečnosti u abdomenu, često povezano sa cirozom ili karcinomom, može se takođe otkriti ultrazvučnim pregledom.